Posts

MAKOSA YA JINAI  YA  UVIVU NA UZEMBE

MAKOSA YA JINAI  YA  UZEMBE NA UVIVU Sheria yetu ya kanuni ya adhabu inatambua makosa ya uvivu na uzembe kama makosa ya jinai yanayoadhibiwa kisheria, fungu la 176 ya kanuni ya Adhabu. ü   Kucheza kamari kuwa ni kosa la jinai ü   Kufanya umalaya ü   Kufanya kitendo cha aibu mbele ya hadhara/ kufanya mapenzi mbele ya watu. ü   mtu aliyeajiriwa chini ya ajira halali inayotambulika ambaye, bila udhuru halali, anapatikana akichezacheza au kufanya mzaha wakati wa muda wa kazi, atahesabiwa kuwa ni mtu mvivu na mzembe na atapaswa kulipwa faini isiyozidi shilingi mia tano au kifungo kisichozidi miezi mitatu au vyote kwa pamoja. ü   mtu anayetangatanga au anayejiweka katika mahali popote pa hadhara kwa kuomba au kukusanya sadaka, kumtuma au kumhimiza mtoto kufanya hivyo; ü   mtu anayetangatanga kwa ukusanyaji sadaka au kujaribu kupata mchango au msaada wa namna yoyote kwa njia ya kujisingizia au hadaa; ü   mtu anakayeonekana ndani au kwenye au karibu na nyumba yoyote au katika

MAKOSA YA JINAI YATOKANAYO NA UZEMBE

Image
MAKOSA YA JINAI YATOKANAYO NA UZEMBE Makosa ya uzembe mbali ya kuwa makosa ya madai ambayo yaadhibiwa na sheria pia ni makosa ya jinai kulingana na sheria yetu ya Kanuni ya Adhabu Kifungu cha 233. Mtu yeyote ambaye kwa namna ya kutokuwa mwangalifu au kupuuza kwa kiasi cha kuhatarisha maisha ya binadamu au kusababisha dhara kwa mtu mwingine yeyote:- (a) anaendesha gari lolote , baiskeli au piki piki katika barabara yoyote ya umma; au (b) anaendesha au kushiriki katika kuendesha au kufanya kazi katika meli yoyote; au (c) anafanya kitendo chochote kwa kutumia moto au kitu chochote kiwezacho kuwaka au kuacha kuchukuwa tahadhari dhidi ya hatari yoyote ambao inaweza kutokea kutokana na moto wowote au kitu chochote anachomiliki ambacho kinaweza kuwaka; (d) anaacha kuchukuwa tahadhari dhidi ya hatari yoyote ambayo inaweza kutokea kutokana na mnyama yoyote anayemmiliki; au (e) anatoa matibabu ya dawa au ya upasuaji kwa mtu yeyote ambaye amediriki kumtibu; au (f) anachanganya, a
Image
JE MKE ANAWEZA KUMUIBIA MUME WAKE, AU MUME ANAWEZA KUMUIBIA AU KUIBA MALI YA MKE. Ni swali linaloulizwa na watu wengi sana wakitaka kufahamu kama mume na mke wanaweza kuibiana, kulingana na sheria yetu Kanuni Ya Adhabu (Penal Code) Kifungu cha 264 Ili kuondoa mashaka, inatangazwa hapa kuwa mume anaweza kuwa na hatia kwa kumuibia mke wake au mke kwa kumuibia mumewe. Hii inatokana na maana ya kisheria inayotolewa katika Kifungu cha 258 ya Kanuni Ya Adhabu, (1) Mtu ambaye kwa udanganyifu na bila ya dai la haki anachukua kitu chochote ambacho kina uwezo wa kuibwa, au kwa udanganyifu anabadili matumizi ya mtu yeyote tofauti na mmiliki wa jumla au maalum wa kitu chochote chenye uwezo wa kuibiwa, atakuwa anaiba kitu hicho. (2) Mtu yeyote ambaye anachukua au anabadilisha kitu chochote ambacho kina uwezo wa kuibwa, anachukuliwa kufanya hivyo kwa udanganyifu iwapo anafanya hivyo akiwa na nia yoyote kati ya hizi, hii ni kusema- ü   (a)nia ya la kumnyang’anya kabisa mmiliki wa jumla au

KOSA KUSHANGILIA AU KUCHOCHEA WATU WANAOTENDA UHALIFU (SOLICITATION AND INCITEMENT)

Image
JE WAJUA KUWA KUSHANGILIA AU KUCHOCHEA AU KUSHADADIA WATU WANAPIGANA AU KUTENDA UHARIFU NI KOSA LA JINAI. Pamoja na Tanzania kuwa nchi ya amani lakini pia watu wameendelea kutenda makosa ya jinai yanayo hatarisha amani bila kujua na kuchochukuliwa hatua za kisheria kwa sababu matukio haya yanafahamika lakini hayaripotiwi. Kanuni Ya Adhabu 390. Mtu yeyote ambaye anamshawishi au anamchochea mtu mwingine kutenda kosa, atakuwa anatenda kosa bila kujali kwamba ushawishi au uchochezi huo hauna madhara.
Image
KOSA LA KUAZIMISHA NA KUAZIMISHA  VYETI Hili ni kosa la jinai ambapo anaazimisha cheti kwa mtu mwingine akiwa na lengo la kukitumia kwa manufaa Fulani, hili kosa linaadhibiwa kisheria baada ya mtuhumiwa kupatikana na hatia kuwa aliazimisha cheti chake kitumike na mtu mwingine kinyume cha sheria Kanuni ya Adhabu Kifungu cha 373, kinaeleza kama ifuatavyo ’’Mtu yeyote ambaye, akiwa yeye ndiye aliyepewa nyaraka yoyote iliyotolewa na mamlaka halali ambapo amedhibitishwa kuwa ni mwenye sifa zozote zinazotambulika na sheria kwa madhumuni yoyote, au kuwa ni mwenye ofisi yoyote, au kuwa na haki ya kufanya kazi ya taaluma yoyote, biashara, au kuwa na haki yoyote au upendeleo, au kwa kutumia cheo chochote au hadhi, anauza, anatoa au anaazima nyaraka hiyo kwa mtu mwingine kwa dhamira kwamba huyo mtu mwingine anaweza kujiwakilisha kuwa yeye ndiye mtu aliyetajwa katika nyaraka  hiyo, atakuwa anatenda kosa’’ Sheria imeenda mbali zaidi na kutambua kuwa hata aliyeazima cheti hicho anakuwa ameten

KOSA LA KUVUNJA NYUMBA KULINGANA NA SHERIA YETU

Image
KOSA LA KUVUNJA NYUMBA (HOUSEBREAKING & BULGRALY) Kosa hili la jinai linahusisha mtu kuingia na kuvunja katika jengo lolote linalotumika kama makazi ya kuishi binadamu kwa dhamira ya kutenda kosa Yafuatayo yanahusisha kosa la kuvunja nyumba Ø   (1) Mtu ambaye anavunja sehemu yeyote,, iwe nje au ndani ya jengo, au anafungua mlango uliyofungwa, anavuta, anasukuma au anainua, au kwa namna nyingine yoyote, mlango wowote, dirisha, kifungio chochote, kilango cha dari au kitu kingine, ambavyo vimekusudiwa kufunga au kuziba uwazi katika jengo hilo, au uwazi unaotoa njia ya kutoka sehemu moja ya jengo mpaka nyingine, anachukuliwa kuwa amevunja jengo hilo. Ø   (2) Mtu anachukuliwa kuingia ndani ya jengo mara tu ambapo sehemu yoyote ya mwili wake au sehemu yoyote ya chombo chochote alichokitumia kipo ndani ya jengo hilo. Ø   (3) Mtu ambaye ameingia ndani ya jengo kwa njia za kitisho au hilo itumikayo kwa haja hiyo, au kwa kushirikiana kwa hila na mtu yeyote aliyemo ndani ya jengo h

KOSA LA KUHAMISHA MIPAKA YA ARDHI

Image
JE UNAJUA KUWA KUHAMISHA MIPAKA YA ARDHI KWA LENGO LA KUDANGANYA NI KOSA LA JINAI Watu wengi wamekuwa wakitenda kosa la kuhamisha mipaka kwa lengo la kudanganya na kujiongezea ukubwa wa maeneo yao wanayomiliki, lakini hili jambo limekuwa mara nyingi limechukuliwa kama kosa la madai, lakini kulingana sheria yetu ya Kanuni ya Adhabu kifungu cha 329 linatumbuliwa kuwa ni kosa la jinai. Kifungu hicho kinaeleza kama ifuatavyo. ’’ Mtu yeyote ambaye, kwa kunuwia na isivyokuwa halali na kwa nia ya kudanganya, anaondosha au anafuta kitu chochote au alama ambayo iliyowekwa kihalali kama alama ya mpaka wa ardhi yoyote atakuwa anatenda kosa  la jinai’’ ADHABU KWA ALIYEHAMISHA MIPAKA Adhabu yake kulingana na Kanuni ya Adhabu kifungu cha 329 ni Miaka mitatu endapo mtuhumiwa atakuwa amepatikana na hatia. Hivyo mnashauriwa mridhike na mipaka ya maeneo yenu ili kuepuka adhabu hii inayotolewa na sheria.